Çocuklarda Horlama Nedenleri Nelerdir Ve Nasıl Tedavi Edilir?
Horlama; üst solunum yolunda gelişen tıkanıklıklara bağlı olarak sesli uyumaktır. Duyduğumuz ses; solunum yolundaki daralmalar sonucunda yumuşak damağın oluşturduğu yüksek frekanslı titreşimlerdir. Horlama her yaş gurubunda görülebilmekle beraber çocukluk dönemindeki horlamalar ailelerde daha çok endişe oluşturur. Erişkinlere göre daha ağır ve kalıcı olabilir. Horlama erkek ve kız çocukluklarda eşit oranlarda görülür. Uyku bozuklukları uykuda salınan büyüme hormonunun salınımını etkilediğinden büyüme-gelişme geriliğine neden olur.
Çocuk Hastalarda Horlama Sebepleri
1- Burun duvarında kayma
Normalde düz olması gereken ve burun boşluğunu ikiye ayıran kemik-kıkırdak dokunun eğri olması durumudur. Burundan nefes almayı zorlaştırır. Burun tıkanıklığının en sık sebeplerinden biridir.
2- Burunda Polip
Alerjik, enfeksiyöz, mekanik, immünolojik ve biyokimyasal nedenlerden dolayı burun boşluğu içerisinde büyüyen oluşumlardır. Polip büyüdükçe burun boşluğunu ve sinüsleri tıkar, tat ve koku duyusunda azalmalara neden olur.
3- Soluk borusu gelişim bozukluğu
Soluk borusunu oluşturan kıkırdak dokudaki gelişim bozukluğu sonucu oluşan anormal yumuşak hava yolunun, solunum sırasında tıkanmalara neden olduğu bir hastalıktır.
4- Koanal gelişim bozukluğu
Burun arka açıklığının anormal gelişmesidir. Tek taraflı veya çift taraflı burun tıkanıklığı yapabilir.Endoskopi ile tanı konur.
5- Baş-yüz anomalileri
Bebekler doğduklarında kafatasları birbirleriyle bağlantılı birçok kemik içerir. Bu bağlantılara sütür adı verilir. Sütürler beyin büyüdükçe kafatasının simetrik büyümesine izin verir. Herhangi bir sebepten dolayı bir veya birkaç sütür kapalı ise kafatası açık sütürlerin olduğu tarafa doğru anormal büyüme gösterir. Bu duruma kraniosinostoz denir.Yarık damak ve dudak, vasküler malformasyonlar, hemifasiyal mikrozomi baş-yüz anomalilerindendir.
6- Dil büyüklüğü
Dilin büyüklüğü nedeniyle dentoalveoler yapılar üzerinden taşmasıdır. Damarsal bozukluklarda, kas bozukluklarında, sistemik hastalıklarda ve tümörlerde görülür. Kısmi dil büyümesi ise Down Sendromu’nda ve doğuştan hipotroidizmde görülür.
7- Kas Hastalığı
Kas liflerinin hastalığına bağlı olarak gelişir. Kaslarda güçsüzlük, kasılma, incelme ve ağrılar görülür. Kalıtsal olduğu gibi dış etkenlere bağlı olarak ilerleyen yaşlarda da ortaya çıkabilir.
8- Bademcik-geniz eti büyümesi
Bademcikler ve geniz eti üst solunum yolunun lenf dokularıdır. Enfeksiyonlara bağlı olarak büyürler, ilerleyen yaşlarda küçülme gösterebilirler. Aşırı büyüdüklerinde üst solunum yolunda tıkanmalara neden olurlar. Horlama ve apne görülebilir.
9- Reflü
Mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıdır. Reflü tedavi edilmediğinde asitli mide içeriği, yemek borusuna, yutağa ve ağza gelip uzun süre bu dokulara temas ederek boğaz rahatsızlıklarına sebep verir.
10- Kistik Fibrozis
Genetik geçiş gösteren bir rahatsızlıktır. Dış salgı bezlerini etkiler. Normalde bu bezlerden salgılanan ince ve akışkan sıvının kıvamı artar, akıcılığı kaybolur. Küçük hava yollarında akıcılığı kaybolan sıvıların birikmesiyle tıkanmalar oluşur.
11- Aşırı Kilo
Aşırı kilo alınmasıyla vücuttaki yağ dokusu miktarında artış olur. Boyun bölgesinde bulunan yağ dokusundaki artış üst solunum yolunun daralmasına neden olur. Horlama ve apne şikayetlerini arttırır.
Çocuklarda Horlama Tedavisi
Çocuk hastalarda hekim tarafından alınacak olan hastalık öyküsü tanı koymada yardımcı olur. Çocuktaki horlamanın ve çocuğun uykusundaki nefes durmalarının sıklığı ve şiddeti önemlidir. Aile tarafından çocuk uyurken ses kaydı alınabilir.
Çocuktaki horlama ve apne; davranış bozukluğuna, okuldaki başarısının azalmasına, gündüz uyuklamalarına yol açabilir. Bu hastalarda gece terlemeleri, uyku düzensizlikleri, susama ve uykuda altını ıslatma görülebilir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite nedeniyle değerlendirilen bir çocukta uyku bozuklukları olabileceği düşünülmelidir.Horlayan çocuk hastaların muayenesinde bademcik ve geniz etinin büyüklükleri değerlendirilir. Ağız-baş-yüz skorlaması yapılır. Endoskopik muayene ve polisomnografi gerekebilir.Çocukların horlama tedavisinde medikal ve cerrahi yöntemler izlenmekle beraber çocuğun diş ve çene yapısı diş hekimi tarafından değerlendirilip, ortodonti tedavi açısından takip edilmelidir.