Tıkayıcı Uyku Apne Sendromu (TUAS) Nedir?

Bildiğiniz gibi apne, nefesin durmasıdır. Tıkayıcı uyku apne sendromu (TUAS) ise üst solunum yollarında, dil arkası ve yutak çevresindeki darlığın ileri boyutta olduğu durumlarda ortaya çıkıyor. Uyku sürecinin başlamasıyla beraber yumuşak dokular gevşiyor ve buna bağlı olarak solunum yolu tıkanıyor. Solunum sırasında oluşan negatif basınç, ağız ve burundan oksijen girişini minimum 10 saniye gibi uzun bir süre engelliyor. Nefesin durması gece boyunca yüzlerce kez meydana gelebildiği için TUAS ciddi bir hastalık olarak değerlendiriliyor.

Pek çok hastada solunum 20 saniye hatta 40 saniye boyunca durabiliyor. Solunumun durması kandaki oksijen seviyesinin ciddi düzeyde azalmasını beraberinde getirdiği için TUAS hastalığı kalp ve beyin başta olmak üzere diğer organları da olumsuz yönde etkiliyor.

(Her horlayan, TUAS hastası değildir! TUAS tanısı uyku laboratuvarında uzman hekimlerce yapılan muayene ve inceleme ile konur.)

TUAS Kimlerde Görülüyor?

Genç insanlarda TUAS görülme sıklığı erkeklerde % 4 ve kadınlarda % 2 düzeyinde… Ancak yaşın ilerlemesi ile birlikte daha fazla sayıda kişide TUAS görülüyor. 60 yaş sonrasında bu oran erkeklerde % 28’e, kadınlarda ise % 20’ye kadar çıkıyor. Yapılan klinik araştırmalar genellikle boyu kısa ve göbek çevresi yağlı olan bireylerde bu hastalığın daha sık görüldüğünü ortaya çıkarmıştı. Fakat günümüzde üst solunum yolu dokularının da bu rahatsızlığın ortaya çıkmasında belirleyici bir unsur olduğu anlaşıldı.

Yapılan son analizlere göre TUAS risk grubunda olanlar şunlar:

• Dil yapısı büyük olanlar
• Yüksek ve kavisli sert damağa sahip olanlar
• Küçük dili uzun ve kıvrımlı olanlar
• Yumuşak damak dokusu sarkık olanlar
• Çene yapısı küçük olanlar
• Bademcikleri büyük olanlar
• Burun eti büyük olanlar

TUAS Hastalığı Nasıl Fark Edilir?

TUAS nedeniyle yaşanan solunum durması uyku sürecinde meydana geldiği için hastanın kendisi tarafından fark edilmesi pek mümkün olmuyor. Bu nedenle yalnız uyuyan bireylerde TUAS tanısının konması bir hayli gecikiyor. Genellikle hastanın eşi ya da partneri tarafından bu sıkıntı fark edilir. Hastalar oldukça şiddetli şekilde horlar ve solunumu aniden durur. Beraberinde horlama sesi de solunum durduğu sürece kesilir. Ancak diyafram kası kasılmaya devam ettiği için solunum esnasındaki göğüs hareketleri devam eder. Bu hareketin devam etmesi solunumun durduğunun anlaşılmasını da güçleştiriyor. Solunum durma sonrasında yeniden devam ettiği ilk anda hasta kükreme sesine benzer, hırıltılı bir ses çıkarır ve horlamaya devam eder. Ender durumlarda hasta bu kükreme sesine kendisi de uyanır. Yine ender durumlarda hasta boğulma hissi ile uyanır.

TUAS Belirtileri Neler?

TUAS hastaları tahmin edebileceğiniz gibi kaliteli bir uyku süreci yaşayamaz. Bu nedenle gün içerisinde daimi bir uyku isteği içerisinde olurlar. Özellikle öğlen ve akşam saatlerinde uyku istekleri artar. Ayrıca kendilerini yorgun hissederler ve sabahları dinlenmiş şekilde kalkamazlar. Enerji azlığı ve isteksizlik, uyku ihtiyacı ile birleşince ortama bağlı olarak birkaç dakika ila birkaç saat arasında değişen sürelerde uykuya dalarlar. Ancak bu uyku kendilerini daha da sersemlemiş şekilde hissetmelerine neden olur. Bu durum zamanla hastaların karakteristik bir özelliğiymiş gibi algılanmaya başlanır. Oysa ciddiye alınması gereken bir durumdur ve iş kazalarına sebebiyet verebildiği biliniyor.

Bu belirtilerin yanı sıra TUAS hastalarında şu şikayetler de oluşabiliyor:

• Sabahları ciddi düzeyde ağız kuruluğu hissetme
• Baş ağrısı ile uyanma
• Anksiyeteye varabilecek düzeyde sinirlilik hali
• Konsantre olamama, konsantreyi koruyamama
• Unutkanlık
• Geceleri sık tuvalete kalkma
• Geceleri terleme
• Cinsel isteksizlik