Horlama protezi mi CPAP maskesi mi?

Horlama ve uyku apnesi konusunda insanların en çok merak ettiği sorulardan bir tanesi horlama protezi mi yoksa CPAP maskesi mi, hangisi daha iyi?

Öncelikle bu sorunun cevabını vermeden önce neden horlarız ve uyku apnesi  yani uykuda tıkanma nasıl gerçekleşir? Horlama ve uyku apnesi bir uyku rahatsızlığıdır, bu hastalığın en önemli özelliklerinden birisi toplumda yaygın olarak görülmesidir ki bazı çalışmalarda toplumumuzda horlama oranının %30’lara uyku apnesinin ise % 10’lara kadar çıktığı söylenmektedir. Uyumanın fizyolojik amacı bütün kasların, organların dinlenme moduna geçmesi ve bir sonraki gün için vücudun yenilenip enerji bulmasıdır. Bunun için uykuda bütün kasların gerginlikleri azalır tıp ki yutak bölgesindeki dil, küçük dil ve yumuşak damak gibi kasların da olduğu gibi. Fakat bazı nedenlerden dolayı bu kaslar uykuda yutak bölgesini normalden daha fazla daraltarak horlamaya neden olur, uyku apnesinde ise belirli süreler ile hava geçişi tamamen tıkanır. Buradan çıkan sonuç şudur: Demek ki yapılması gereken bu tıkanmanın veya daralmanın bir şekilde açılmasıdır.

Günümüz tıp çağında horlama ve uyku apnesi tedavisi için iki yöntem öne çıkmaktadır. Bunlar; horlama protezi ve CPAP maskesidir. Her iki yöntem de binlerce çalışma ile etkinliği bilimsel olarak ıspatlanmış ve insanlığa sunulmuştur. Peki her iki tedavi yöntemi de doğru ise birbiri arasında kıyaslar isek hangisi daha avantajlıdır.

Öncelik ile horlama protezi ve CPAP maskesi horlama ve uyku apnesini nasıl çözdüğüne ayrı ayrı bakalım.

Horlama protezi, uykuda kullanılır, çünkü biz sadece uyurken horlarız. Horlama protezi takıp çıkarılan bir aparattır, dişlerin üzerine oturtulur, adeta boksör dişliği gibidir ve uyku sırasında alt çenenin önde belirli bir miktarda önde kalmasını sağlayarak yutak bölgesini açar ve horlama ve uyku apnesi engeller veya büyük oranda azaltarak hastalığın riskli evreden çıkmasını sağlar.

CPAP maskesi de uyku kullanılır. Ağza ve burna oturan bir maske ve bu maskeye bançlı hava gönderen komprosörden oluşur. Basınçlı havayı yutak bölgesine göndererek tıkanmayı açar. Özelikle ağır şiddetli tıkayıcı tipte apne ve her derecede santral tipli apnelerde kullanılması tavsiye edilir.

CPAP Maskesi ve Horlama Protezi Karşılaştırması

Kullanım ve konfor: Horlama protezi kullanım açısından CPAP’ ın önündedir. CPAP maskesi doğru ve etkili bir yöntem olmasına rağmen hastalar tarafından kullanımın zor olduğu ve alışılmasının zor olduğu konusunda çok fazla şikayet olmaktadır. Kullanımın zor olmasının nedenleri; sürekli hava üflenmesinden dolayı boğulma hissi, maske ile sürekli sırt üstü yatma zorunluluğu, cihazın ses çıkartması, taşınmasının zor olması, eşinin yanında yoğun bakımda gibi uyumanın psikolojik zorluğu gibi nedenler sayılabilir. Horlama protezine de alışmak gerektirir fakat bu süre çoğu zaman üç dört gece ile bir hafta arasında değişmektedir.

Etkinliğinin ilk geceden görülmesi:  Horlama protezi kullanıldığı ilk geceden itibaren etkisini gösterir, CPAP maskesi de gösterir fakat ilk defa CPAP cihazı ile tanışan birisi muhtemelen uyuyamayacak ve cihazı çıkartacaktır. CPAP maskesi de takılı olmadığı için ne horlamayı ne de apneyi engellemeyecektir. Bazı araştırmacılar ağır tıkayıcı uyku apnesinde sadece CPAP cihazının kullanılmasını tavsiye etmektedirler. Fakat ağır şiddette uyku apnesi olan ve cihaz kullanamayan kişiler kendi kaderlerine terk edilemez. Bundan dolayı Amerikan Diş Hekimleri Birliği horlama protezi kullanımı ile ilgili açıklamada bulunmuş ve bu açıklamaya göre horlama, basit ve orta şiddetli uyku apnesi olan kişiler ve ağır şiddetli uyku apnesi olup CPAP cihazı kullanamayanlar veya kullanmak istemeyenler kişiler de horlama protezinin kullanabilirler.

Taşınması: Horlama protezinin CPAP maskesine göre en önemli avantajlarından bir tanesi taşınmasının çok kolay olması. Horlama protez bir avuç içi büyüklüğünde protez kutusuna sığar ve her yere taşınabilir, uzun yolculuklarda bile kullanılabilinir. Aynı şey CPAP için mümkün değildir, çünkü CPAP maskesi için ayrı bir bavul hazırlamanız gerekir ve elektriksiz çalışma ihtimali yoktur.

Ekonomik olması: Horlama protezi CPAP maskesine göre göreceli olarak daha ekonomiktir. Aynı araba markalarında olduğu gibi birçok çeşit CPAP maskesi vardır.  CPAP cihazları içerinde versiyon olarak kullanımın daha kolay olan tipleri oldukça pahalıdır. Ayrıca her yıl da maske değişimi için masraf çıkmaktadır.

Psikolojik açıdan etkileri: Yapılan çalışmalarda CPAP maskesi kullanılması tavsiye edilen kişilerin cihazı kullanmak istememesindeki en önemli nedenin kendilerini bir makineye bağlanmış ve sanki ölmek üzereymiş gibi hissetmeleri olduğunu söylemeleridir. Horlama protezi ise bir boksör dişiliği gibi sadece ağız içinde kalır ve dışarıdan belli olmaz, ayrıca CPAP maskesine göre horlama protezi kullanan kişiler  kullanan kişiler kendilerini psikolojik olarak daha rahat hissetmektedirler.

Toparlarsak CPAP maskesi ve horlama protezi gerek horlama gerek ise uyku apnesi yönünden bilimsel ve güvenilir yöntemlerdir. Fakat konfor, alışabilme, taşınabilme açısından baktığımızda horlama protezi CPAP maskesine göre bir adım öne çıkmaktadır.