Vitamin Nedir? Ne İşe Yarar? Hangi Besinlerde Hangi Vitaminler Vardır?
Vitamin denilince akla ilk gelen şey, yemekle birlikte veya yemekten sonra bir kap içinde gelen küçük ve renkli haplardır. Fakat vitaminler sadece bu renkli haplarda bulunmaz, her gün yediğiniz birçok besinin içinde de farklı vitamin grupları vardır.
Vitaminler, vücudumuzun düzgün çalışmasını ve sağlıklı olmasını sağlayan temel besinlerdir. Sağlık için hayati öneme sahiptir, ancak karbonhidrat ve yağlar gibi makro besinlerden çok daha küçük miktarlarda gereklidir. Hücre üremesi ve büyümesi gibi birçok günlük vücut işlevi için önemlidir, ancak en önemli görevi hücrelerde enerjinin işlenmesini sağlamaktır.
Besinlerden aldığınız vitaminler vücudumuzun aşağıdaki gibi temel işlevleri yerine getirmesine yardımcı olur:
Çoğunun birden fazla işlevi olan çok farklı vitamin çeşitleri vardır. En yaygın vitamin türlerinden bazıları aşağıdakileri içerir:
Vitaminler, diğer besinlerin daha iyi çalışmasına yardımcı olurlar. Örneğin, D vitamini kalsiyum emilimini artırır, demiri emmek için C vitamini gereklidir ve B vitaminleri hücrelerde birlikte çalışır.
Vücudunuzda sadece A, E ve B12 vitaminleri önemli ölçüde depolandığından, çoğu vitaminin düzenli olarak alınması önemlidir. Bu noktada 4 ana besin grubundan çeşitli besinleri yiyerek günlük vitamin ihtiyacınızı kolayca karşılayabilirsiniz:
Çoğu vitamin yukarıda saydığımız besinlerde bulmakla birlikte bunları vitamin takviyesi olarak da almanız mümkündür.
Aşağıdaki tabloda vitamin içeren besinlerin içerdikleri vitaminleri detaylı olarak inceleyebilirsiniz.
|
Vitamin İçeren Besinler |
İçerdikleri Vitamin |
|
Balık |
A, B1, B2, B3, B5, B6, B12, D ve E vitaminleri |
|
Kırmızı Et |
B2, B3, B5, B6 ve B9 vitaminleri |
|
Kabuklu Deniz Ürünleri |
B2, B12 ve E vitaminleri |
|
Yumurta |
B2, B5, B12 ve D vitaminleri |
|
Peynir |
B2, B5 ve B12 vitaminleri |
|
Koyu Yapraklı Yeşil Sebzeler |
A, B2, B3, B6, B9, C, E, K vitaminleri ve Beta-Karoten |
|
Brokoli |
A, B9, C, E, K vitaminleri ve Beta Karoten |
|
Mantar |
B2, B3, B5 ve D vitaminleri |
|
Tatlı Dolmalık Biber |
A ve C vitaminleri; Beta-Karoten ve Likopen |
|
Avokado |
B5, B6, B9 ve E vitaminleri |
|
Bezelye |
A, B1, E vitaminleri ve Beta Karoten |
|
Fasulye |
B1 ve B9 vitaminleri |
|
Domates |
C vitamini ve Likopen |
|
Havuç |
A vitamini, Beta Karoten ve Likopen |
|
Kuşkonmaz |
B1, B9, K vitaminleri ve Likopen |
|
Patates |
A, B5 vitaminleri ve Beta Karoten |
|
Ay Çekirdeği |
B1, B2, B3, B5, B5, B6 ve E vitaminleri |
|
Fındık |
B1, B2, B6 ve E vitaminleri |
|
Yer Fıstığı |
B9 vitamini |
|
Balkabağı |
A, B1, E vitaminleri ve Beta Karoten |
|
Kuru Meyveler |
A, B6, K vitaminleri ve Beta Karoten |
|
Kavun |
A vitamini ve Beta Karoten |
|
Kivi |
A ve C vitaminleri |
|
Muz |
B6 vitamini |
|
Çilek |
C vitamini |
|
Turunçgiller |
C vitamini |
|
Tam Buğday Ekmeği |
B1 ve B9 vitaminleri |
|
Bitkisel Yağlar (Zeytinyağı) |
E ve K vitaminleri |
|
Mercimek |
B9 vitamini |
Vitamin yönünden zengin besinler aşağıdaki şekildedir:
Yağda çözünen vitaminler (A, D, E ve K vitaminleri), başlıca aşağıdaki besinlerde bulunur:
Vücudunuzun düzgün çalışması için bu vitaminlere ihtiyacı olsa da, her gün onları içeren yiyecekleri yemeniz gerekmez.
Suda çözünen vitaminler (C vitamini, B vitaminleri ve folik asit), başlıca aşağıdaki besinlerde bulunur:
Bu vitaminler vücutta depolanmaz, bu nedenle onları daha sık almanız gerekir.
Vitamin eksikliğiniz olduğundan şüpheleniyorsanız, herhangi bir hekime veya bir beslenme uzmanına danışabilirsiniz.
Vitamin testi yaptırmak istiyorsanız, herhangi bir hekime veya bir beslenme uzmanına danışabilirsiniz.
Vitamin içeriği en yüksek 15 besin arasında; balık, koyu yapraklı yeşillikler, tohumlar, brokoli, domuz eti, sığır eti, kuzu eti, mantar, fındık, yumurta, tatlı biber, avokado, bezelye, kış kabağı ve meyveler bulunur.
Vitamin eksikliğiniz olduğunu düşünüyorsanız, herhangi bir hekime veya bir beslenme uzmanına danışabilirsiniz.
A vitamini: Tatlı patates, havuç, ıspanak ve güçlendirilmiş tahıllar.
B1 vitamini: Ekmek gibi tam tahıllı ürünler.
B2 vitamini: Süt, ekmek, güçlendirilmiş tahıllar.
B3 vitamini: Et, balık, kümes hayvanları, zenginleştirilmiş ve tam tahıllı ekmekler, güçlendirilmiş tahıllar.
B5 vitamini: Tavuk, sığır eti, patates, yulaf, mısır gevreği ve domates.
B6 vitamini: Güçlendirilmiş tahıllar, güçlendirilmiş soya ürünleri, nohut, patates ve sakatat.
B7 vitamini: Karaciğer, meyveler ve etler.
B12 vitamini: Balık, kümes hayvanları, et, süt ürünleri ve güçlendirilmiş tahıllar.
C vitamini: Kırmızı ve yeşil biber, kivi, portakal ve diğer turunçgiller, çilek, brokoli ve domates.
D vitamini: Yağlı balıklar, güçlendirilmiş süt ürünleri ve güçlendirilmiş tahıllar.
E vitamini: Güçlendirilmiş tahıllar, ayçiçeği tohumları, badem, fıstık ezmesi ve bitkisel yağlar.
K vitamini: Ispanak, karalahana ve brokoli gibi yeşil sebzeler.
Vitaminler ve mineraller temel besinler olarak kabul edilir ve uyum içinde hareket ederek vücutta yüzlerce katkı sağlar. Kemikleri güçlendirmeye, yaraları iyileştirmeye ve bağışıklık sisteminizi güçlendirmeye yardımcı olurlar. Ayrıca yiyecekleri enerjiye dönüştürür ve hücresel hasarı onarırlar.
Vitaminlerin vücudun düzgün çalışmasına yardımcı olmak için farklı görevleri vardır. Bazı vitaminler enfeksiyonlara direnmenize ve sinirlerinizi sağlıklı tutmanıza yardımcı olurken, diğerleri vücudunuzun yiyeceklerden enerji almasına veya kanınızın düzgün şekilde pıhtılaşmasına yardımcı olabilir.
Suda çözünür:
Yağda çözünür:
