Uyku Apnesi Diş Sıkmaya (Gıcırdatmaya) Neden Olur Mu?

Bazı insanlar ne kadar sağlıklı uyku alışkanlığı uygularsa uygulasın, yine de kalitesiz uyurlar ve yorgun uyanırlar. Mükemmele yakın uyku hijyeni uyguladıktan sonra bile hala uyumakta sorun yaşıyorsanız, muhtemelen bir uyku bozukluğunuz vardır.

Uyku Apnesi ve Diş Sıkma (Gıcırdatma) Arasındaki Bağlantı Nedir?

Bruksizm, yaygın bir uyku bozukluğu olarak bilinen diş gıcırdatmadır. Çoğu insanın bilmediği şey ise, diş gıcırdatmanın genellikle teşhis edilmemiş uyku apnesinden kaynaklandığıdır. Uyku apnesi, boğaz kaslarının hava yollarını ve burun geçiş yollarını tıkayarak gece boyunca nefes almanızın durmasına neden olur.

National Sleep Foundation’a göre, obstrüktif uyku apnesi olan her dört kişiden biri geceleri dişlerini gıcırdatır ve erkeklerin bu durumdan etkilenme olasılığı daha yüksektir.

Yetişkinlerde Sık Görülen Uyku Apnesi ve Diş Sıkmanın (Gıcırdatmanın) Belirtileri Nelerdir?

Sık sık baş ağrısı, kulak ağrısı, yorgun ve sıkı çene kasları veya hassas dişlerle uyanıyorsanız, büyük olasılıkla geceleri dişlerinizi gıcırdatıyorsunuzdur.

Öte yandan uyku apnesinin saptanması biraz daha zordur. Uyku apnesinin bazı yaygın belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Yüksek sesle horlamak
• Tam bir gece uykusundan sonra bile yorgun hissetme ve gündüz aşırı uyku hali (hiperinsomni)
• Uykuda kalma sorunu (uykusuzluk)
• Ağız kuruluğu, boğaz ağrısı veya baş ağrısı ile uyanma
• Nefes darlığı ile uyanma
• Banyoyu kullanmak için sık sık uyanmak
• Dikkat, konsantrasyon ve hafıza sorunları
• Artan sinirlilik ve ruh hali değişimleri

Çocuklarda Sık Görülen Uyku Apnesi ve Diş Sıkmanın (Gıcırdatmanın) Belirtileri Nelerdir?

Çocuklar da uyku apnesi ve bruksizm semptomları yaşarlar. İlginç bir şekilde, bu semptomların çoğu, öğrenme güçlüğü, zayıf dikkat süresi ve okuldaki düşük performans gibi DEHB (Dikkat Eksikligi ve Hiperaktivite Bozukluğu) semptomlarına benzer. Dikkat edilmesi gereken diğer bazı işaretler aşağıdakileri içerir:

• Horlama
• Gündüzleri aşırı uykulu olma
• Hem uyanıkken hem de uyurken ağızdan ağır nefes alma
• Uyku sırasında nefes almada tekrarlanan duraklamalar
• Yatak ıslatma

Devam Eden Uyku Apnesi ve Diş Sıkmanın (Gıcırdatmanın) Riskleri Nelerdir?

Uyku apnesi tedavi edilmeden bırakıldığında, tip 2 diyabet, asit reflü, zayıf bağışıklık fonksiyonu, zihinsel sağlık sorunları, hafıza kaybı ve kalp yetmezliği riski gibi diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Ağrılı ve yorgun çene, baş ağrısı ve hassas diş semptomlarının yanı sıra gece diş sıkma (diş gıcırdatma); dişleri, mineleri, kronları ve dolguları fazla mesai yaparak kırabilir, gevşetebilir veya yıpratabilir.

Uyku apnesi ve diş sıkmaya yardımcı olmak için deneyebileceğiniz ve dolayısıyla uyku kalitenizi iyileştirmeye yardımcı olacak birkaç çare vardır. 

Uyku Kalitenizi Artırmak için Bruksizm ve Uyku Apnesini Ortadan Kaldırmaya Yönelik İpuçları

Bu semptomların çoğu, basit yaşam tarzı değişiklikleri ile hafifletilebilir. Bunlar aşağıdakileri içerir:

• Stres seviyelerini yönetin (bruksizm özellikle stres ve kaygıya bir tepkidir).
• Kilo verin ve sağlıklı kilonuzu koruyun (obezite, hava yolu tıkanıklığı ve daralmış burun geçişleri olasılığını artırır).
• Yogayı deneyin (solunum gücünü ve oksijen akışını iyileştirir).
• Alkol alımını sınırlayın (Alkol, boğaz kaslarını gevşetir, bu da horlamaya ve uyku döngüsünün kesilmesine yol açar, ayrıca solunum yollarınızın iltihaplanmasına katkıda bulunarak nefesinizi bloke eder).
• Sigara içmeyin (Tütün boğazınızda iltihaplanma ve şişmeye neden olur).
• Uyku pozisyonunuzu değiştirin (Sırt üstü uyumak boğaz kaslarını gevşetir ve böylece hava akışını kısıtlar).
• Nemlendirici kullanın (özellikle kuru bir iklimde yaşıyorsanız).
• Uyku hijyenini iyileştirin.
• Yatak odasını sadece uyumak için kullanın.
• Tutarlı bir uyku programı uygulayın, her gün aynı saatlerde (hafta sonları bile) uyuyun ve uyanın.
• Öğleden sonra kafeinden uzak durun.
• Yatmadan en az bir saat önce ekranlardan gelen mavi ışıktan kaçının.
• Yatmadan en az 2-3 saat önce yemek yememeye çalışın.
• Odanızı karanlık ve sıcaklığı serin tutun.
• Günlük egzersiz yapın.
• Rahatlatıcı bir uyku rutini uygulayın.

Bu yaşam tarzı değişiklikleri uykunuzu iyileştirmezse, bruksizm ve uyku apnesi için bazı yaygın tedaviler arasında ilaç, ameliyat veya horlama protezi kullanılması yer alır.

Uyku Apnesi İçin En Etkili Tedavi Yöntemi: Horlama Protezi 

Horlama protezi, uykuda kullanılır. Dişler üzerine aynı boksör dişliği gibi takılarak alt çeneyi önde konumlandırır, dilin ve damağın sarkması ile tıkanmış olan nefes yolunu açarak horlama ve uyku apnesini engeller. Horlama protezi kullanan hastalarda başarı oranı %90-95’ tir. Horlama protezi, uyku sırasında alt çeneyi ileri bir pozisyonda konumlandırdığı için alt çenesi küçük ve geride olan hastalarda bile horlama ve uyku apnesini engeller. Uyku apnesinin oksijen alımı üzerinde olumsuz etkisi vardır. Bu durum vücuttaki hormonal sistemi olumsuz yönde etkilediğinden dolayı, horlama ve diyabet birbiriyle ilişki içindedir.