Tonsillektomi (Bademciğin Alınması) Nedir?
Bademcik ameliyatı yani tonsillektomi bademciklerin ameliyatla alınmasıdır ve dünyada uygulanan en yaygın cerrahi işlemlerden biridir. Genellikle tekrarlayan bademcik iltihabı, hava yolu tıkanıklıkları, horlama ve uzamış bademcik iltihabının bir sonucu olarak, bademciklerin çevresinde oluşabilen apseler için son çare bir tedavidir.
Bademcik Ameliyatı Neden Yapılır?
Bademcik ameliyatının yapılmasının birkaç nedeni vardır. En yaygın iki neden aşağıdaki şekildedir:
- Bademcikler uyku sırasında nefes almada zorluğa neden olur. Bunun bir sonucu olarak sık horlama gözlemlenir.
- Enfekte ve şişmiş bademcikler (bademcik iltihabı) ile birlikte tekrarlayan (yılda 6 kez veya daha fazla) boğaz enfeksiyonları.
Bademcik Ameliyatı Kimlere Yapılır?
Sadece çocukların bademciklerinin alınması gerekiyor gibi görünse de, yetişkinlerin de bademciklerinin alınmasında fayda görülebilir.
Tonsillektomi Ameliyatı (Bademciklerin Alınması) Nedir?
Tonsillektomi ameliyatı, daha çok çocuklar için uygulanan yaygın bir cerrahi işlemdir. Ameliyat bademciklerinizin alınmasını içerir ve bu ameliyat, adenoidlerinizin (geniz eti) alınması ile birleştirilebilir. Genel anestezi altında yapılan ameliyat için bazen bir gece hastanede kalmanız gerekebilir.
Tonsillektomi Ameliyatına Neden İhtiyacım Var?
Bademcik ameliyatı, normalde sık ve şiddetli bademcik iltihabı geçirdiğinizde yapılır. İltihaplı veya büyümüş bademcikler, solunum tıkanıklığına neden olabilir. Bu özellikle pediatrik vakalarda geçerlidir. Çocuk uyurken semptomlar daha kötü olabilir, ancak uyanıkken de aynı semptomlar gözlemlenebilir. Bu aslında bir uyku bozukluğu değil, nefes alma bozukluğudur.
Bademciklerde şiddetli iltihaplanma, akut semptomlara (bakteriyel enfeksiyonlar) veya ağır vakalarda, solunum tıkanıklığına bağlı yutma veya nefes almada zorluk yaşatırsa, bademciklerin alınması önerilebilir. Ayrıca bademciklerin büyümesinin, horlama veya uyku apnesi gibi uyku problemlerine neden olması nedeniyle de bademcik ameliyatı istenebilir. Cerrahi bir yöntem olmayan ve ilk geceden itibaren etkisini gösteren horlama protezi, tonsillektomi uygulanamayan vakalarda oldukça etkili bir alternatiftir.
Bademcik iltihabına ek olarak, adenoidlerin (geniz eti) enfeksiyonu, adenoidlerin şişmesine ve hava akışını kısıtlamasına neden olabilir. Tekrarlayan geniz eti enfeksiyonları meydana geldiğinde, aynı zamanda geniz etini de çıkarmanız tavsiye edilebilir, buna adenotonsillektomi denir.
Tonsillektomi (Bademciğin Alınması) Nasıl Yapılır?
Bademcik ameliyatı birçok şekilde yapılabilir. Ameliyat, siz uyurken genel anestezi altında yapılır. Ameliyat genellikle 20 - 30 dakika sürer. Doktor bademcikleri alırken herhangi bir ağrı hissetmezsiniz. Bademciklerin tamamı genellikle çıkarılır, ancak bazı hastalar kısmi tonsillektomiden fayda görebilir.
Ameliyatınızda, doktorunuz, sizin için en iyi olan tekniği kullanacaktır. Bademciklerin alınmasında kullanılan en yaygın teknikler aşağıdaki gibidir:
Elektrokoter: Bu yöntem, bademcikleri çıkarmak ve herhangi bir kanamayı durdurmak için ısı kullanır.
Soğuk diseksiyon (bıçakla): Bademcikler bir neşter ile alınır. Kanama daha sonra dikişlerle veya elektrokoter (aşırı ısı) ile durdurulur.
Harmonik neşter: Bu yöntem, aynı zamanda bademciklerden kanamayı kesmek ve durdurmak için ultrasonik titreşimler kullanır.
Diğer yöntemler, radyofrekans ablasyon tekniklerinin, bir karbon dioksit lazerin veya bir mikrodebriderın kullanımını içerir.
Tonsillektomiye Nasıl Hazırlanılır?
Sahip olabileceğiniz herhangi bir korkuyu yatıştırmak için bu ameliyatı geçirmiş olan arkadaşlarınıza veya ailenize birine danışabilirsiniz. Ek olarak, ameliyatla ilgili merak ettikleriniz varsa, ameliyatınızı yapacak olan doktora merak ettiğiniz her şeyi sormanızda fayda var.
Tonsillektominin Komplikasyonları ve Riskleri Nelerdir?
Tonsillektominin (bademciklerin alınması) komplikasyonları ve riskleri aşağıdaki şekildedir:
- Şişme
- Aşırı kanama
- Enfeksiyon
- Dişlerde hasar
- Yutma güçlüğü ve boğaz ağrısı
- Ağzınızı tamamen açmanızı ve dişlerinizi fırçalamanızı zorlaştıran sert bir çene
- Kulak ağrısı
- Tıkalı burun (sinüzit) veya burun akıntısı
- Ağız kokusu
- Seste değişlik
- Genel anesteziye alerjik reaksiyon
Bademcik Ameliyatı Yapıldıktan Sonra Ne Olur?
- Tonsillektomi geçiren hastaların çoğu, özellikle daha büyük yaşta olan çocuklar ve yetişkinler, aynı gün eve gidebilir. Küçük çocukların ve uzakta yaşayanların, bir gece hastanede kalması önerilir.
- İşlemden hemen sonra bir veya iki hafta boyunca ameliyat yerinde ağrı ve tahriş hissedebilirsiniz. Ağrınız olsun ya da olmasın bir hafta boyunca düzenli olarak reçetesiz ağrı kesicileri uygulamanızda fayda var.
- Yemek yerken yaşadığınız rahatsızlık derecesine bağlı olarak kilo verdiğinizi fark ederseniz, tıbbi bir yardım almanız gerekebilir.
- Ameliyat sonrası bol miktarda sıvı içmek de önemlidir. Fakat meyve sularından ve diğer asidik maddelerden kaçınmak şartıyla…
- Enfeksiyon olasılığını azaltmak için iyi bir ağız hijyeni uygulamalısınız. Ameliyat sonrası kullanım için özel gargaraları doktorunuza danışarak alabilirsiniz.
- Ek olarak, birçok insan bademciklerin ve kulakların anatomik yakınlığı nedeniyle kulak ağrısı yaşar. Bu bir endişe nedeni değildir, ancak şiddetliyse, ağrıyı gidermek için doktorunuza danışmanızda fayda var.
Tonsillektomi (Bademciğin Alınması) Sonrası İyileşme Süreci Ne Kadar Sürer?
Bademcik ameliyatı sonrası iyileşme her kişi için farklılık gösterebilir:
- Ameliyat sonrası ağrı yaygındır. Bu durum tonsillektomiden 3 - 4 gün sonra daha da kötüleşebilir. Genellikle sabahları daha kötü olan ağrı, 2 haftaya kadar sürebilir. Doktorunuz bu ağrıları azaltmak için bir reçete planlayacaktır.
- Bademciklerinizin alındığı yerde renk değişikliği olabilir. Yaklaşık 3 - 4 hafta içinde doku tamamen iyileştiğinde, bu renk değişikliği geçer.
- Tonsillektomiden sonraki bir hafta dinlenmeli ve aktivitelerinizi en az 2 hafta sınırlandırmalısınız.
- Tonsillektomi (bademciğin alınması) sonrası kanama riski vardır. Risk yaklaşık 10 gün sonra azalır.
Tonsillektomi (Bademciğin Alınması) Sonrası Ne Yemelisiniz?
Tonsillektomiden (bademciğin alınması) sonra, yeterince sıvı tüketmeniz gerekir. İyileşmenin anahtarı sıvı tüketmekten geçer. Bu yüzden yaklaşık 1 hafta boyunca yumuşak veya soğuk yiyecekler tercih edilmelidir. Fakat besinleri tolere edebildiğiniz sürece yeme - içme planınıza bir şeyler ekleyebilirsiniz. Yine de her ne olursa olsun, sert ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmalısınız.
Önerilen yiyecekler aşağıdakileri içerir:
- Su veya asitsiz başka sıvılar
- Dondurma
- Yoğurt
- Puding
- Elma / patates püresi
- Et suyu
- Omlet
Bademcik Ameliyatından Sonra Ne Zaman Doktorunuzla İletişime Geçmelisiniz?
Tonsillektomiden (bademciğin alınması) sonra aşağıdakilerden herhangi biri meydana gelirse, acilen doktorunuza başvurun:
- Ağızda parlak kırmızı kanama
- Asetaminofen (Tylenol® gibi) ile iyileşmeyen 101⁰F'den yüksek ateş
- Kontrolsüz ağrı