Obstrüktif Uyku Apnesi nedir?

İngilizce “Obstructive Sleep Apnea Syndrome” terimini kısaltılarak “OSAS” olarak tanımlanan bu rahatsızlığa Türk tıp literatüründe; “Obstrüktif Uyku Apnesi” adı verilmektedir. “Tıkayıcı Uyku Apnesi” olarak da isimlendirilmektedir. Uyku apnesi rahatsızlığının en yaygın türü ve halk tarafından en çok bilineni tıkayıcı uyku apnesidir.

Üst solunum yolunda bulunan dokuların, küçük dilin, bazen de bademciğin uyku esnasında soluk borusunu tıkaması ve oksijen alımının engellemesi olarak tarif edilmesi mümkündür.

Obstrüktif uyku apnesi şikayeti olan kişilerde uyku esnasında solunumun durması gecede onlarca kez yaşanır. Bu solunum durmalarının her biri on saniyeden fazla sürmektedir.

Obstrüktif Uyku Apnesi Tedavi Edilmezse Ne Olur?

İnsan yaşamının devam etmesi için solunumun da aralıksız devam etmesi gerekir. Uyku esnasında da beyin başta olmak üzere tüm organların oksijene ihtiyacı vardır. Uyku apnesi olan kişilerde, uyku anında vücut gerekli oksijeni alamayacağından, beyin felci gibi kalıcı beyin hasarları oluşması kuvvetli olasılıklar arasındadır. Ayrıca kandaki oksijen miktarı azalacağından dolayı kalp ve damar hastalıkları da baş gösterebilir.

Bu rahatsızlıkların dışında aşağıdaki durumlar da, uyku apnesi tedavisi gerçekleşmez ise baş edilmesi gereken sorunlar arasındadır:

• Kronik hale gelen horlama
• Uykuda boğulma hissi yaşama
• Ne kadar çok uyunursa uyunsun bir türlü uykuyu alamama ve gündüz sürekli uyuma isteği
• İdeal hatta normalden düşük oda sıcaklığına rağmen uyku esnasında normalden fazla terleme hali
• Uykudan uyanıp sık sık idrara çıkma isteği
• Gastroözefageal reflü (Yemek borusu ve hava kanallarında reflüye bağlı hasarlar meydana gelmesi)
• Cinsel sorunlar ve üreme problemleri
• Dikkat dağınıklığı, motivasyon eksikliği, hafıza sorunları
• Uyanıldığında yaşanan boğaz kuruluğu ve dayanılmaz baş ağrıları

Obstrüktif Uyku Apnesinin Sebepleri Nelerdir?

Obstrüktif uyku apnesinin en belirgin nedeni anatomik bozukluklardır. Yani kişi, doğuştan kaynaklı sebeplerden mütevellit uykuda nefes kesilmeleri yaşar. Çenenin alt kısmı olması gerekenden daha geride olduğu için sarkan dokular soluk borusuna gitmesi gereken havanın geçişini engeller.

Ayrıca bazı antidepresanlar ve kas gevşetici özelliği taşıyan ilaçlar da uyku apnesine neden olmaktadır. Bunun dışında alkol, sigara ve uyuşturucu madde kullanımı da uyku apnesi nedenleri arasında gösterilebilir.

Kadınların menopoz döneminden sona uyku apnesine yakalanma olasılıkları bulunmaktadır.

Uyku Apnesi İçin Nasıl Tanı Konulur?

Uyku apnesi tanısı konması için “polisomnografi” adı verilen “uyku testi” yapılmaktadır.  Bu test esnasında hasta “uyku laboratuvarı” isimli tanı merkezinde uyutulur. Uyuyan hastanın beyin dalgaları, kalp ritmi, göz hareketleri, kas hareketleri, solunumunun durumu, kandaki oksijen düzeyi ve horlamasının ölçülmesi için vücuduna elektrotlar bağlanır. Ayrıca hastanın uykudaki görüntüsü de kamera ile kayıt altına alınır.

Kişi uyandığında kaydedilen tüm veriler uyku bozukluğu konusundaki uzman hekim tarafından değerlendirilir. Genelde iki gece süren bu test, nadiren de olsa tek gece yapılabilir.

Obstrüktif Uyku Apnesi Nasıl Tedavi Edilir?

Tıkayıcı uyku apnesini iyileştirmek için üç farklı ve kabul görmüş metot bulunmaktadır. Bu metotlar cerrahi müdahale, CPAP maskesi ve horlama protezi kullanımı şeklindedir.

Üst solunum yolunda gerçekleştirilen cerrahi müdahaleler, operasyonda oluşabilecek komplikasyonlar ve ameliyat sonrası yaşanan süreçler nedeni ile sık başvurulan bir yöntem değildir.

CPAP maskesi kullanımı ise maskenin kullanımının konforsuz olması sebebi ile hastalar tarafından çok tercih edilmemektedir. Zira CPAP maskesi boyut olarak büyük, çalışırken bir miktar gürültü çıkartan ve elektrik enerjisine ihtiyaç duyan medikal bir cihazdır. Ayrıca yurtdışı seyahatleri sırasında bazı gümrük kapılarında da birtakım problemlerle karşılaşılmasına neden olabilmektedir.

Horlama protezi ise yapı itibarı ile boksör dişliğini andıran, kişiye özel üretilen, sessiz çalışan, çalışırken herhangi bir enerji kaynağına ihtiyaç duymayan, cepte taşınabilecek kadar boyutu küçük olan medikal bir aparattır. Tıkayıcı uyku apnesi problemini %90-95 seviyesinde tedavi edebilmektedir. Horlama protezi ile ilgili ayrıntılı teknik bilgi sahibi olmak için BU sayfayı ziyaret edebilirsiniz. Horlama protezi kullanan hastaların yorumlarına da BU sayfadan erişebilirsiniz.