Burun Alerjileri (Alerjik Rinit) Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Genellikle burun alerjileri olarak adlandırılan rinit, bir kişi alerjenleri soluduğunda ortaya çıkar. Bu, burunda kaşıntı, hapşırma, akıntı ve tıkanıklığın yanı sıra ağız çatısında veya kulakta kaşıntıya neden olabilir. İki tür rinit vardır: Alerjik rinit ve alerjik olmayan rinit.

Rinitli bireylerin üçte biri alerjiden muzdarip değildir. Alerjik olmayan rinit tipik olarak yetişkinlerde görülür. Doktorunuz belirtilerinizin alerji veya başka bir sinüs sorununun sonucu olmadığı sonucuna varırsa, alerjik olmayan rinitiniz olabilir.

Çoğu insan tarafından saman nezlesi olarak bilinen alerjik rinit, hem yetişkinler hem de çocuklar olmak üzere nüfusun yüzde 15'inden fazlasını etkileyen çok yaygın bir tıbbi sorundur.

Alerjik Rinit Nedir?

Alerjik rinit iki farklı şekilde görülür: Mevsimsel ve sürekli. Mevsimsel alerjik rinit semptomları ilkbahar, yaz veya erken sonbaharda ortaya çıkar. Polen seviyelerinin yüksek olduğu ilkbahar ve sonbaharda genellikle daha çok hissedilir. Bağışıklık sistemi, kimyasal aracıları ve histamin salgılayarak alerjenlere yanıt verir. Bu, hapşırma, burun tıkanıklığı ve gözlerde kaşıntı gibi belirtilere yol açar.

Bazı insanlar ise yıl boyunca semptomlar yaşar, bu durum "sürekli alerjik rinit" olarak adlandırılır. Genellikle ev tozuna veya hayvan tüylerine karşı hassasiyetten kaynaklanır. Altta yatan gizli gıda alerjileri, uzun süreli nazal semptomların olası bir nedeni olarak kabul edilir.

Bazı insanlar, belirli polen mevsimlerinde kötüleşen uzun süreli semptomlarla her iki tür riniti de yaşayabilir. 

Burun Alerjisi Nedenleri Nelerdir?

Ne yazık ki burun alerjisi hastaları için pek çok neden olabilir. Fakat alerjiden kaynaklanan burun tıkanıklığı yaygın bir sorundur. Bunlar "alerjenler" olarak bilinir ve bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesine neden olabilir. 

Polen ve toz gibi alerjenler zararlı değildir. Ancak alerjik bir kişinin bağışıklık sistemi bu maddelerin varlığına aşırı tepki verir. Antikorlar, kimyasalları kişinin sistemine salarak alerjenlere saldırmaya çalışır. Bu kimyasallar burun kanallarını tahriş ederek iltihaplanmaya neden olur ve hafif ağrılı bir sinüs basıncı yaşanır. Bazı insanlar için şişlik ve iltihap doğal olarak azalabilir, daha ciddi vakalar için KBB ile ilgili konularda deneyimli bir doktora ihtiyaç duyulur.

Burun Alerjisi Tetikleyicileri Nelerdir?

Alerjenlerle temas etmek kolaydır, çünkü potansiyel olarak her yerde bulunurlar (hem içeride hem de dışarıda soluduğumuz havada). Temizlik yaparken tozla temas etmek, evcil hayvanınızla oynamak veya yılın belirli mevsimlerinde sadece dışarı çıkmak bile semptomları tetikleyebilir.

1. Toz

Toz, en yaygın alerji tetikleyicileri arasındadır. Bu mikroskobik canlılar, sıcak, nemli yerleri sever. Tertemiz evlerde; halıda, perdelerde, döşemeli mobilyalarda ve doldurulmuş hayvanlarda bile bulunur.

2. Polen

Polen, mevsimsel alerjilerin sebebidir. Havadan taşınır. Polen yaygınlığı mevsime göre, yıldan yıla ve bölgeden bölgeye değişir.

Burun Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?

Burun alerjisi semptomları kişiden kişiye değişse de, alerji tetikleyicilerine maruz kalmak aşağıdaki belirtileri yaşamanıza neden olabilir: 

• Geniz akıntısı
• Kaşıntı
• Boğaz ağrısı
• Sinus basıncı
• Hapşurma
• Burun tıkanıklığı

Vücudun Alerjenlere Tepkisi Nasıl Olur?

Bir alerjen vücudunuza girdiğinde, bağışıklık sisteminiz tepki verir ve antikor üretmeye başlar. Antikorlar o kadar spesifik olabilir ki, örneğin yalnızca belirli polen türlerini hedef alırlar. Bağışıklık sistemi bir alerjen tespit ettiğinde, daha fazla uygun antikor üretilir. Antikorlar, rahatsız edici alerjeni aramaya ve sonunda onlardan kurtulmaya başlar.

Burun Alerjilerini Nasıl Önlersiniz?

Alerjileri tamamen iyileştirmenin bir yolu olmadığından, sağlığınızı iyileştirmenin en iyi yolu, alerjik reaksiyonları önlemenin yollarını bulmaktır. 

Aşağıda burun alerjinizi nasıl önleyeceğinizi anlatan bazı ipuçları bulacaksınız:

• Yapabildiğiniz kadar alerji tetikleyicilerinden kaçının.
• Dışarı çıkmadan önce polen raporlarını kontrol edin. Seviyeler yüksekse, bir yüz maskesi takmayı düşünün.
• Alerji mevsimlerinde, saçınızda polen varken yatmadan önce duş alın.
• Alerji mevsimlerinde pencereleri kapalı tutmaya özen gösterin.

Burun Alerjileri İçin Etkili Tedaviler Nelerdir?

Burun alerjileriyle ilgili bazı yaygın tedavi seçenekleri aşağıdakileri içerir.

1. Burun Steroid Spreyi

Polen, toz ve diğer birçok alerjen burun geçişlerinin şişmesine; bu şişlik ise tıkanmaya, aşırı mukusa ve geniz akıntısına neden olur. Burun spreyi, bu iltihabı azaltmaya, hava yollarını açmaya ve tıkanıklığı gidermeye yardım eder.

2. Antibiyotikler

Burun alerjisi orta kulakta aşırı sıvıya neden olabilir. Tıkanıklık, kulak ağrısı ve baş dönmesine neden olan bir enfeksiyona yol açtığında, doktorunuz tarafından reçete edilen antibiyotikler daha uygun bir tedavi yöntemidir.

Doktorunuza Ne Zaman Danışmalısınız?

Alerjilerin tanımlanması çok zor olabilir. Onlara neyin sebep olduğunu kesin olarak söyleyemiyorsanız veya şiddetli alerji semptomları gösteriyorsanız, bir alerji uzmanı size yardımcı olabilir. Alerji uzmanları ve immünologlar, semptomlarınızı tanımlamak ve tedavi etmek için tıbbi olarak eğitilmiştir.

Doktor ilk önce tıbbi geçmişinizi alır ve duruma göre testler yapabilir. Bu testler, hangi alerjenlerin reaksiyona neden olabileceğini görmek için sistematik bir şekilde sizi olası alerjenlere maruz bırakarak yapılır. Alerjik belirtilerinize bağlı olarak, doktorunuz reçeteli ilaçlar veya alerji iğneleri önerebilir.

Alerjik Reaksiyonlar Kalıtsal Mıdır?

Sağlığınızla ilgili diğer birçok konu gibi, alerjiniz olup olmadığını da ebeveynleriniz belirleme eğilimindedir. Bir ebeveyn alerjik reaksiyonlara eğilimli olduğunda, bir çocuğun bunları alma şansı yaklaşık %50'dir ve her iki ebeveyn de etkilendiğinde, çocuğun riski %80'e çıkar.

Bununla birlikte, ırk, yaş, cinsiyet veya başka herhangi bir durumdan bağımsız olarak herkes alerjik reaksiyonlar yaşayabilir. Bununla birlikte, çocuklar yetişkinlerden daha fazla etkilenme eğilimindedir.

Bir kişinin alerjik bir reaksiyon geliştirip geliştirmediği, belirli bir tetikleyiciye ne kadar maruz kaldığına bağlı olabilir. Bazı alerjilerin gelişmesi yıllar alabilir.

Burun Alerjileri İle İlgili En Çok Sorulan Sorular

1. Sinüzit alerjiden mi kaynaklanır?

Sinüzite alerji neden olabilir, ancak genellikle soğuk algınlığı veya grip sonrası bir virüsün sonucudur. Sinüzit tedavisi, burun alerjisine benzer ve bir alerji uzmanı veya KBB doktoru tarafından tedavi edilebilir.

2. Sinüs basıncı ağrısını nasıl hafifletebilirsiniz?

Basıncı hafifletmek için bazı basit ev ilaçları arasında; yüzünüze ılık bir havlu koymak, bol su içmek veya duşta ılık buhar solumak yer alır. Ağrı devam ediyorsa ve geçmiyorsa, doktorunuzdan randevu almayı düşünebilirsiniz.